Persverklaring uitgereik op 10 April 2025
Aankondiging van wenners
Kyk hoe ver het ons gekom: ‘n Gedigte- en kortverhaalkompetisie
Aangebied deur PEN Afrikaans in samewerking met Versindaba en LitNet
Moontlik gemaak deur Kruger Internasionaal
PEN Afrikaans het op 8 Junie 2024 ’n kortverhaal- sowel as ’n gedigskryfkompetisie in samewerking met die aanlyn platforms LitNet en Versindaba aangekondig. Hierdie kompetisie met die breë tema “Kyk hoe ver het ons gekom” is geloods as deel van die viering van Afrikaans Amptelik 100 en kon ’n werklikheid word danksy ’n ruim borgskap van Kruger Internasionaal.
Die tema kon vanuit enige invalshoek en in enige variëteit van Afrikaans benader word en dit was verblydend om te sien hoe kreatief daarmee omgegaan is in die 188 kortverhaalinskrywings en 231 gediginskrywings wat die kompetisie gelok het.
Inskrywings is deurlopend gelees en gekeur en, ná besluitneming oor die publiseerbare gehalte, al dan nie, is die kompetisie-inskrywings aanlyn gepubliseer: die gedigte op Versindaba en die kortverhale op LitNet. Vanuit hierdie poel het ’n beoordelaarspaneel in elke kategorie pas die wenners aangewys.
Ons dank aan die keurders en beoordelaars op wie se kundigheid ons kon reken. Heilna du Plooy het die keuring van die kortverhale behartig en die beoordelaarspaneel het bestaan uit (alfabeties volgens van): Frederick Botha, Lynthia Julius en Deborah Steinmair.
Daniel Hugo was die keurder in die gedigte-afdeling en die beoordelaarspaneel het bestaan uit: Danie Marais, Jolyn Phillips en Alfred Schaffer.
Dit is ’n plesier om die wenners in die onderskeie kategorieë aan te kondig. Die prysgeld in beide inskrywingskategorieë beloop R10 000 vir die eerste-, R5 000 vir die tweede- en R2 500 vir die derdeplekwenner.
Kortverhale
- Eerste plek: “Bargoens” deur Gerda Taljaard
(Sien: https://www.litnet.co.za/bargoens/)
- Tweede plek: “Al die voëls het neste begin” deur Charl-Pierre Naudé
(Sien: https://www.litnet.co.za/al-die-voels-het-neste-begin/)
- Derde plek: “En vergewe ons ons wonde” deur Mercia S Burger
(Sien: https://www.litnet.co.za/en-vergewe-ons-ons-wonde/)
Oor die wenverhale sê die beoordelaars die volgende:
“Op kreatiewe wyse word ‘Bargoens’ ’n bemoeienis met Afrikaans as taal se komvandaan. Die verhaal is ’n betowerende uitbeelding van Afrikaans se kreoolse agtergrond, ’n eertydse kombuistaal wat geminag was, maar weldra die gesofistikeerde woordeskat ontwikkel het wat tot uiting kom in hierdie poëtiese en fyn geskakeerde verhaal,” sê Frederick Botha. Hy vervolg: “Onder die tema van Suid-Afrikaanse oorlewering gee ‘Al die voëls het neste begin’ erkenning aan die koloniale geskiedenis waaraan Afrikaans haar ontstaan te danke het.”
Deborah Steinmair sê oor die derdeplekwenner: “‘Vergewe ons ons wonde’ is universeel-menslik en terselfdertyd slaan dit subtiel op Afrikaans se geskiedenis, waar Standaard-Afrikaans haar eie bloedverwante stief behandel het. Dit spreek oor verwydering en berou. Die karakterisering is uitstekend en die vertelstem treffend en sonder smuk.”
Gedigte
- Eerste plek: “my taal, no ghap” deur Keith Oliver Lewis
- Tweede plek: “evolusie” deur Gerda Taljaard
- Derde plek: “’n oorsprong” deur Ilse van Staden
Wat die drie wengedigte vir die beoordelaars laat uitstaan het, is dat al drie op verskillende maniere daarin slaag om die kompleksiteite van taal en kommunikasie te belig sonder om ’n eenduidige betekenis aan die leser te dikteer.
In Ilse van Staden se “’n oorsprong” en Gerda Taljaard se “evolusie” word taal nie vanuit ’n spesifieke kulturele perspektief bekyk nie, maar meer afstandelik binne ’n groter antropologiese konteks beskou. Hierdie gedigte vang iets vas van die oerbehoeftes waaraan taal gestalte gee, maar kyk ook na taal as ’n tweesnydende en ontoereikende tegnologie.
Die wengedig, Keith Oliver Lewis se “my taal, no ghap” wat grootliks in Kaaps geskryf is, verwoord pyn en ’n verskeurdheid binne die groter taalfamilie deur vaardig gebruik te maak van registerwisseling, woordspel en meerduidighede. Deur Kaaps, Standaard-Afrikaans en taalkundige terminologie naas mekaar te stel word die geskiedenis, magstrukture, identiteite, leefwêrelde en ongelykhede wat met verskillende variëteite van Afrikaans verstrengel is, treffend verken. By implikasie het ons al ver gekom, want ons kom van ver, maar ons het nog ’n lang pad om te loop.
PEN Afrikaans wens die wenners hartlik geluk toe en bedank die deelnemers en ons medewerkers vir die positiewe deelname ter viering van Afrikaans en Afrikaanse skryfwerk.
Navrae kan gerig word aan penafrikaans@gmail.com.
Meer oor Kruger Internasionaal:
Kruger Internasionaal Bate- en Welvaartbestuur is die trotse borg van PEN Afrikaans se Kyk hoe ver het ons gekom-skryfkompetisies om ons taal verder te bevorder. Ons ervare span professionele beleggers het ’n passie vir dienslewering in Afrikaans. Ons bestuur ons kliënte se geld net soos wat ons ons eie families se geld bestuur. Kontak ons gerus by krugerinternasionaal.co.za of 011 726 7700 om jou reisgenoot op die pad na finansiële vryheid te word.